Konferencja online: Licencja na czytanie VI. Komizm i ironia w literaturze

Informacje organizacyjne

Serdecznie zapraszamy do udziału w szóstej konferencji z cyklu Licencja na czytanie. Tegoroczna edycja nosi tytuł: Komizm i ironia w literaturze. Wydarzenie odbędzie się w formie online 19 kwietnia 2023 r. (środa), godz. 14:30-16:45.

Uchwałą Sejmu RP rok 2023 został ustanowiony Rokiem Aleksandra Fredry. Chcąc uczcić słynnego komediopisarza, jednego z tegorocznych Patronów, Biblioteka Pedagogiczna im. gen. bryg. prof. Elżbiety Zawackiej w Toruniu postanowiła kolejną edycję konferencji Licencja na czytanie poświęcić komizmowi i ironii w literaturze. Konferencja jest adresowana zarówno do nauczycieli polonistów, bibliotekarzy, jak i wszystkich, którym nie jest obca tematyka literacka i komediowa.

Udział w wydarzeniu jest bezpłatny, obowiązuje wcześniejsza rejestracja, liczba miejsc ograniczona.

Program konferencji (PDF 360 KB)

(Opis alternatywny programu konferencji PDF 160 KB)

Formularz rejestracyjny

Informacje dotyczące zaplanowanych wystąpień:

Anatomia Fredrowskiego humoru - prof. dr hab. Maciej Wróblewski

Referat będzie próbą charakterystyki twórczości A. Fredry w kontekście komizmu, który traktowany jest jako kategoria estetyczna (H. Bergson, Z. Lissa, A. Główczewski), pozwalająca uchwycić czytelnikowi wiedzę także na temat rzeczywistości pozatekstowej. W komediach, prozie, frywolnych tekstach hrabiego Fredry (np. „Piczomira Królowa Branlomanii. Tragedya w trzech aktach”) śmieszy nie tylko to, co wydaje się być komiczne w dosłownym tego słowa rozumieniu (ludzkie typy, sytuacje, szermierki słowne), ale także i to, co stanowi integralny element XIX-wiecznej kultury, w tym przede wszystkim obyczajowość, wzorce myślenia. Punktem odniesienia prezentowanych w referacie zagadnień będzie, między innymi, pamiętnik A. Fredry „Trzy po trzy”, mający formę zdystansowanej i niepozbawionej melancholii autoprezentacji osoby nieprzeciętnej. Fredro hołduje prawom ludzkim. Komizm w jego wydaniu jest bliski komizmowi Michała Montaigne’a, a niekoniecznie oświeceniowym modelom, wypracowanym przez Moliera, Zabłockiego czy Bohomolca. Komizm autora Męża i żony nie jest wolny od pobłażania naszym słabościom, stroni od prostego dydaktyzmu, a zatem nie ma charakteru zabiegu poddającego krytycznemu osądowi ludzkie zachowanie. Czy w związku z tym wciąż może pobudzać nas do refleksji nad słabością, niepozbawioną uroku, kondycji człowieka?

„Jak śmieszy, jeśli nie śmieszy" - słów kilka o ironii, komizmie (i nie tylko) w literaturze szkolnej - Maria Guzowska i Katarzyna Fiałkowska

Celem naszego wystąpienia jest przybliżenie terminologii związanej z komizmem czy ironią (i nie tylko) w ujęciu teoretycznym, ale i praktycznym. Jako polonistki zaglądamy do małych światów bohaterów utworów literackich omawianych w szkole podstawowej i ponadpodstawowej. Zastanawiamy się, co w nich (nie)śmieszy uczniów. Pokazujemy elementy komiczne w sposób tradycyjny i nowoczesny, by zaciekawić i dotrzeć do młodych odbiorców literatury. Mamy przygotowane autorskie pomysły ćwiczeń czy zabaw, które można wykorzystać podczas pracy z proponowanymi przez nas tekstami.

Boki zrywać, czyli komizm i ironia w literaturze współczesnej - Marta Matyszczak

Opowieść o współczesnej literaturze – polskiej i zagranicznej, gatunkowej i głównego nurtu – pod kątem występującego w niej poczucia humoru. Co nas śmieszy? Dlaczego teksty zabawne są postrzegane jako te gorsze? Jak rozbawić czytelnika? Wszystko to podparte przykładami, że koń by się uśmiał.

Informacje o prelegentach:

prof. dr hab. Maciej Wróblewski

Literaturoznawca, kierownik Pracowni Badań Kultury i Literatury Dziecięco-Młodzieżowej oraz Katedry Antropologii Literatury i Nowych Mediów na Wydziale Humanistycznym UMK w Toruniu. Publikował swoje artykuły w językach polskim i angielskim, m. in. w „Pamiętniku Literackim”, „Przeglądzie Humanistycznym”, „Archiwum Emigracji”, „Ruchu Literackim”, „Polonistyce”, „Literaturze Ludowej”, „Childhood Remix Journal”, „Filoteknosie”, „Children's Literature in Education”. Jest pomysłodawcą i redaktorem naukowym serii "Biblioteczka Dziecięca", w której do tej pory ukazało się 6 tomów poświęconych literaturze oraz sztuce dla dzieci i młodzieży. W roku 2019 opublikował monografię Doświadczanie dzieciństwa. Studium z antropologii literatury, natomiast w 2021 została wydana książka „...a małe dzieci do ognia wrzucali.” Antologia wypracowań szkolnych (1945-1946) na temat II wojny światowej. Od 2018 pełni obowiązki przewodniczącego jury Nagrody Literackiej im. Jerzego Żuławskiego. Jest członkiem International Research Society for Childern's Literature.

Maria Guzowska

Magister filologii polskiej, absolwentka Wydziału Humanistycznego UMK w Toruniu, polonistka w II Liceum Ogólnokształcącym im. Królowej Jadwigi w Toruniu.

Katarzyna Fiałkowska

Magister filologii polskiej, absolwentka Wydziału Humanistycznego UMK w Toruniu, polonistka w I Liceum Ogólnokształcącym im. Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Marta Matyszczak

Autorka kryminałów z przymrużeniem oka z serii „Kryminał pod psem” i „Kryminał z pazurem” (Wydawnictwo Dolnośląskie), nauczycielka kreatywnego pisania, redaktorka naczelna Kawiarenki Kryminalnej – portalu poświęconego literaturze gatunkowej.

Oprawa graficzna wydarzenia

Plakat jest połączeniem elementów siedemnastowiecznej grafiki (kartusz z herbem, kulawymi satyrami i maszkaronem) francuskiego rysownika i grafika Jacquesa Callota - ze zbiorów Polskiej Akademii Umiejętności) i współczesnych emotikonek, wyrażających śmiech.