"Nauczyciel matematyki w sieci" - trzecie spotkanie sieci współpracy i samokształcenia
19 marca 2018 r. w sali dydaktycznej Biblioteki Pedagogicznej im. gen. bryg. prof. Elżbiety Zawackiej w Toruniu odbyło się kolejne, trzecie już spotkanie sieci współpracy i samokształcenia Nauczyciel matematyki w sieci. Sieć została zaplanowana i jest realizowana przez Toruński Ośrodek Doradztwa Metodycznego i Doskonalenia Nauczycieli oraz Bibliotekę Pedagogiczną im. gen. bryg. prof. Elżbiety Zawackiej w Toruniu. W spotkaniu wzięło udział 23 osoby – koordynator, moderatorzy, zaproszeni eksperci oraz nauczyciele matematyki wszystkich etapów edukacyjnych.
Uczestników spotkania powitała pani Barbara Szefler, koordynator sieci, doradczyni metodyczna matematyki szkół ponadgimnazjalnych. W skrócie przedstawiła sprawy organizacyjne – termin następnego, ostatniego w tym roku szkolnym, spotkania, prelegentów, a także omówiła dotychczasowe wyniki pracy w ramach prowadzonej sieci. Następnie przedstawiła i oddała głos prowadzącemu zajęcia panu Tomaszowi Masłowskiemu, nauczycielowi matematyki i wicedyrektorowi Zespołu Szkół nr 10 im. prof. Stefana Banacha w Toruniu. Zajęcia dotyczyły tematu najczęściej popełnianych błędów na matematyce przez uczniów. W swoim wystąpieniu pan Tomasz Masłowski zaprezentował rodzaje błędów poparte konkretnymi przykładami. Wskazał, jakie błędy uczniowie popełniają najczęściej w obliczaniu procentu danej liczby np. podczas wyliczania wzrostu procentowego ceny towarów czy też inflacji. Kolejne działania, w których młodzież się często myli, dotyczą podnoszenia liczby do kwadratu i sześcianu, jak również wyciągania pierwiastka kwadratowego. Uczniowie często nie potrafią poprawnie stosować wzorów skróconego mnożenia oraz wyznaczać liczbę odwrotną i przeciwną. Zwrócono uwagę na trudności młodzieży w stosowaniu notacji wykładniczej, która polega na skracaniu zapisu wielocyfrowych liczb lub liczb o wielu miejscach po przecinku. Dodatkowo pan Tomasz Masłowski wyczerpująco wyjaśnił, w jaki sposób uczniowie myślą, obliczając błędnie zaprezentowane przykłady. Dodatkowo nauczyciele podczas dyskusji zastanawiali się, w jaki sposób zmotywować uczniów do nauki zagadnień matematycznych, które zdaniem młodzieży nie przydadzą się im w późniejszym życiu zawodowym i codziennym.
Kolejnym punktem spotkania była kilkuminutowa przerwa, w czasie której członkowie sieci mogli swobodnie porozmawiać, a także zapoznać się z przygotowaną dla nich literaturą. Wyboru książek związanych z dyskalkulią i trudnościami w uczeniu się matematyki dokonała pani Joanna Wosik, nauczyciel bibliotekarz z Wydziału Udostępniania Zbiorów Biblioteki Pedagogicznej w Toruniu. Lista przygotowanych pozycji została zaprezentowana poniżej, a także zamieszczona na stronie sieci Nauczyciel matematyki w sieci.
Po przerwie rozpoczęła się druga część zajęć, którą poprowadziła Agnieszka Fajfer, pedagog z Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Toruniu. Prelegentka przygotowała wykład na temat dyskalkulii. Prowadząca na początku swojego wystąpienia zaprezentowała koncepcję zmysłu numerycznego oraz przedstawiła modele rozwoju zdolności matematycznych z uwzględnieniem m.in. poznawczej reprezentacji liczb na różnych etapach rozwoju dziecka. Podczas wykładu zaprezentowane zostały poszczególne struktury mózgowe, które odgrywają ważną rolę w poznaniu matematycznym, takie jak: istota biała, kora przedczołowa, zakręt kątowy lewy, bruzda śródciemieniowa. Omówiono również schemat modelu potrójnego kodowania, efekt dystansu numerycznego, efekt wielkości oraz efekt SNARC. W kolejnej części spotkania uczestnicy zostali zapoznani z definicją dyskalkulii rozwojowej oraz korelatami mózgowymi, które charakteryzują to zaburzenie, takie jak: zmiany wewnątrz obszarów ciemieniowych i skroniowo-ciemieniowych odpowiedzialnych za przetwarzanie liczb w formie symbolicznej, obniżona aktywacja obszarów ciemieniowych podczas porównywania liczebności, zmniejszona objętość istoty szarej mózgu w obszarach odpowiedzialnych za przetwarzanie liczebności. Przybliżono nauczycielom objawy dyskalkulii rozwojowej, do których zalicza się: brak lub odwrócony efekt dystansu numerycznego, deficyty w zakresie porównywania liczb, około 5-letnie opóźnienie w stosunku do norm wiekowych w zakresie porównywania liczebności, problemy z liczeniem na palcach, problemy z zapamiętywaniem i wydobywaniem z pamięci faktów arytmetycznych, stosowanie niedojrzałych strategii wykonywania obliczeń. Pani Agnieszka Fajfer omówiła również trudności, jakie napotyka dziecko cierpiące na dysleksję podczas nauki matematyki, do najczęstszych należą problemy w: liczeniu werbalnym, zapamiętywaniu faktów liczbowych i zasad dokonywania obliczeń, posługiwaniu się kalkulatorem, rozwiązywaniu zadań tekstowych, posługiwaniu się miarami, figurami i przestrzenią, porządkowaniu danych. Dodatkowo zwrócono uwagę na psychospołeczne funkcjonowanie dziecka chorego na dyskalkulię, u którego można zaobserwować obniżającą się motywację do nauki, wykształcający się negatywny obraz siebie jako ucznia, trudności w adaptacji społecznej, niską odporność na frustrację i stres, wypracowanie niewłaściwych strategii radzenia sobie w sytuacjach trudnych. Uczestnicy spotkania zostali zapoznani z zagadnieniem lęku przed matematyką, przyczynami jego powstawania oraz wpływem lęku na procesy poznawcze i osiągnięcia szkolne. Na zakończenie wywiązała się dyskusja, podczas której nauczyciele opowiadali o napotykanych problemach podczas pracy z uczniem ze zdiagnozowaną dyskalkulią.
Podsumowując spotkanie, koordynator sieci Barbara Szefler podziękowała uczestnikom za przybycie na 3-godzinne spotkanie. Pani Barbara Szefler przypomniała uczestnikom o terminie kolejnego spotkania sieci, które zaplanowano na 16 kwietnia 2018 roku. Będzie ono poświęcone egzaminowi ósmoklasisty oraz pracy z uczniem mającym trudności z matematyką. Powyższe informacje zostaną przypomniane za pomocą poczty elektronicznej, a także opublikowane na stronach internetowych TODMiDN i Biblioteki Pedagogicznej w Toruniu.
Książki prezentowane na spotkaniu
