Sprawozdanie z uroczystych obchodów 100-lecia istnienia Biblioteki Pedagogicznej w Toruniu

9 grudnia 2021 r. odbyła się uroczystość wieńcząca obchody stulecia istnienia Biblioteki Pedagogicznej im. gen. bryg. prof. Elżbiety Zawackiej w Toruniu. Wydarzenie to zostało objęte honorowym patronatem Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego Piotra Całbeckiego, a odbyło się w auli Centrum Kształcenia Ustawicznego w Toruniu. Uroczystość prowadził Marcin Żynda – nauczyciel bibliotekarz z Biblioteki Pedagogicznej w Toruniu.

Na wstępie powitał on przybyłych gości: Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego Pana Piotra Całbeckiego, Kujawsko-Pomorską Wicekurator Oświaty – p. Marię Mazurkiewicz, Członka Zarządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego – p. Sławomira Kopyścia, Zastępcę Prezydenta Miasta Torunia – Pawła Gulewskiego, Radnego Miasta Torunia – Wojciecha Klabuna, Starostę Toruńskiego – p. Marka Olszewskiego, współpracowników Marszałka Województwa – Dyrektora Departamentu Edukacji – p. Czesława Ficnera oraz zastępcę dyrektora Departamentu Edukacji p. Beatę Więckowską. Wśród witanych gości byli także: Pełnomocnik Dziekana Wydziału Filozofii i Nauk Społecznych UMK – p. dr inż. Mariusz Jarocki, prelegentka – p. profesor Małgorzata Kowalska-Chrzanowska, Kierownik Katedry Antropologii Literatury i Nowych Mediów – p. profesor Maciej Wróblewski, Pani Dyrektor Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Bydgoszczy – Ewa Pronobis-Sosnowska, przedstawicielka Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej Książnicy Kopernikańskiej oraz przedstawiciele placówek doskonalenia nauczycieli – Dyrektor Kujawsko-Pomorskiego Centrum Edukacji Nauczycieli w Bydgoszczy – p. Robert Preus, przedstawiciele Kujawsko-Pomorskiego Centrum Edukacji Nauczycieli w Toruniu: Dyrektor – p. Sławomir Żebrowski oraz konsultantki – Panie Anna Piątek i Danuta Potręć, a także Wicedyrektor Kujawsko-Pomorskiego Centrum Edukacji Nauczycieli we Włocławku – p. Małgorzata Wdowczyk. Wśród zaproszonych gości byli także reprezentanci toruńskich szkół: Pani Dyrektor Szkoły Podstawowej nr 4 z Oddziałami Dwujęzycznymi w Toruniu Izabela Ziętara, Pani Dyrektor Kujawsko-Pomorskiego Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego im. Janusza Korczaka w Toruniu Agnieszka Wyrwas i Ewa Gołaszewska z Zespołu Szkół Muzycznych im. Karola Szymanowskiego w Toruniu. Swoją obecnością zaszczycił nas także Dyrektor Centrum Kultury Dwór Artusa p. Łukasz Wudarski. Wśród witanych gości byli także reprezentanci towarzystw, stowarzyszeń i organizacji pozarządowych: Pani Dyrektor Biura ZG SBP Aldona Zawałkiewicz i przewodnicząca Towarzystwa Nauczycieli Bibliotekarzy Szkół Polskich Oddz. w Toruniu – p. Magdalena Stempska. Związki zawodowe reprezentowali: Pani Prezes Związku Nauczycielstwa Polskiego Oddział ZNP w Toruniu – Marta Humienna i Przewodniczący Komisji Międzyzakładowej Pracowników Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” w Toruniu – Jerzy Wiśniewski. Marcin Żynda powitał także bibliotekarzy z różnych typów bibliotek, wszystkich byłych i obecnych pracowników Biblioteki, a wśród nich byłą Panią Dyrektor Elżbietę Wykrzykowską.

Następnie głos zabrała Dyrektor Biblioteki Pani Dorota Komendzińska. Mówiła o skomplikowanej historii Biblioteki, trudnym czasie przeprowadzki do obecnej siedziby, bogatych zbiorach przeznaczonych dla zróżnicowanego grona czytelników, a także bieżącej bogatej działalności Biblioteki i działaniach podejmowanych w ostatnich miesiącach, a wpisujących się w obchody stulecia instytucji.

Kolejnym punktem programu uroczystości były wystąpienia zaproszonych gości. Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego Pan Piotr Całbecki nawiązał do powrotu w 1920 roku Pomorza do Macierzy. Mówił o wysiłkach ówczesnych nauczycieli starających się nadrabiać u uczniów braki w znajomości języka polskiego i ojczystej historii oraz roli, jaką odegrała w tamtych trudnych czasach Biblioteka Pedagogiczna. Podkreślił, że choć minęło sto lat, to Biblioteka nadal pośredniczy w niesieniu wiedzy pomiędzy współczesnymi nauczycielami a uczniami. Mówił o nowoczesnych narzędziach wykorzystywanych w działaniach Biblioteki i wysokich kompetencjach jej pracowników. Na zakończenie swego wystąpienia Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego Pan Piotr Całbecki wręczył Dyrektor Dorocie Komendzińskiej medal wykonany z okazji 100. rocznicy Powrotu Pomorza i Kujaw do Wolnej Polski. Następnie głos zabrał Członek Zarządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego – p. Sławomir Kopyść, który życzył Bibliotece dalszego rozwoju. Kujawsko-Pomorska Wicekurator Oświaty – p. Maria Mazurkiewicz w swoim wystąpieniu podkreśliła, że najważniejsi w działalności instytucji są ciągle jeszcze ludzie i że Biblioteka wciąż szuka nowych rozwiązań nie stroniąc od współpracy ze środowiskiem. Podkreśliła, że w Bibliotece może znaleźć dla siebie miejsce każdy, kto chce się rozwijać. Następnie głos zabrał Wiceprezydent Miasta Torunia – Paweł Gulewski. Złożył on życzenia w imieniu Prezydenta Miasta Torunia Michała Zaleskiego odczytując list gratulacyjny. Podkreślił, że Biblioteka w chwili jej powołania była „jedną z pierwszych instytucji edukacyjnych i kulturotwórczych wolnego Torunia”. Obecnie w swych działaniach wspiera toruńskie środowisko oświatowe i akademickie, a osoba patronki gen. bryg. prof. Elżbiety Zawackiej dodaje splendoru działalności Biblioteki. Kolejny z występujących gości Radny Miasta Torunia – Wojciech Klabun, składając życzenia w imieniu Przewodniczącego Rady Miasta Torunia Marcina Czyżniewskiego, przekazał „wyrazy uznania za wielość dokonań” i podziękowania za „włączenie się w dzieło współbudowania przestrzeni kultury i edukacji Torunia oraz całego regionu” oraz przekonanie o trwałości i atrakcyjności dobra jakim jest książka drukowana w życiu przyszłych pokoleń. Starosta Toruński – p. Marek Olszewski składając gratulacje wspominał liczne rzesze nauczycieli i studentów korzystających ze zbiorów Biblioteki i życzył dyrekcji i pracownikom „niesłabnącego zapału i zawodowego spełnienia”. Profesor Maciej Wróblewski dziękując za dotychczasową współpracę podkreślił, że Biblioteka potrzebna jest środowisku, a jej działania znajdują odbiorców w całej Polsce. Następnie gratulacje składał Dyrektor Kujawsko-Pomorskiego Centrum Edukacji Nauczycieli w Bydgoszczy – p. Robert Preus, który mówiąc o obecnych i potencjalnych działaniach Biblioteki posłużył się cytatem z Wirginii Woolf – „tysiące kiełkujących możliwości”. Z kolei Dyrektor Kujawsko-Pomorskiego Centrum Edukacji Nauczycieli w Toruniu, p. Sławomir Żebrowski, życzył Bibliotece samodzielności. Wicedyrektor Kujawsko-Pomorskiego Centrum Edukacji Nauczycieli we Włocławku Małgorzata Wdowczyk obdarowała Bibliotekę książką o bibliotekarce Marii Danilewicz-Zielińskiej. Pani Dyrektor Biblioteki Pedagogicznej w Bydgoszczy – Ewa Pronobis-Sosnowska w swoim wystąpieniu podkreśliła z kolei, że biblioteki pedagogiczne towarzyszą kolejnym reformom edukacji. Pani Magdalena Stempska z toruńskiego oddziału Towarzystwa Nauczycieli Bibliotekarzy Szkół Polskich, dziękując za współpracę, podarowała nam okolicznościową statuetkę. Na zakończenie oficjalnych wystąpień Marcin Żynda odczytał list gratulacyjny przesłany przez Panią Elżbietę Piniewską – Przewodniczącą Sejmiku Kujawsko-Pomorskiego. Wszyscy występujący wręczali Dyrektor Dorocie Komendzińskiej piękne bukiety kwiatów i piękne podarunki.

Następnie Dyrektor Biblioteki Dorota Komendzińska wręczyła przedstawicielom instytucji obecnym na uroczystości, a współpracujących na co dzień z Biblioteką, kilkanaście okolicznościowych dyplomów. Serdecznie podziękowała za dotychczasową współpracę podkreślając, że bez tej współpracy wiele działań byłoby niemożliwych i wyraziła nadzieję na jej kontynuację.

Potem zaproszeni goście wysłuchali wykładu dr hab. Małgorzaty Kowalskiej-Chrzanowskiej, prof. UMK, zatytułowanego Biblioteka w epoce Googla i Amazona. Prelegentka mówiła o tym, co czeka biblioteki w najbliższych dziesięcioleciach. Przedstawiła wyniki badań czytelników, którzy są „za” lub „przeciw” istnieniu bibliotek w przyszłości. Prelegentka poinformowała o najnowszych rozwiązaniach stosowanych w bibliotekach, a zakończyła optymistycznie, mówiąc o ciągłej potrzebie istnienia człowieka/bibliotekarza w bibliotece.

Uroczystość zakończył koncert pięciorga uczniów Zespołu Szkół Muzycznych im. Karola Szymanowskiego w Toruniu. Szkoła ta to rówieśniczka Biblioteki, także świętującą w 2021 roku swoje stulecie.

Uroczystości towarzyszyła wystawa Biblioteka Pedagogiczna w Toruniu 1921-2021 prezentująca zawiłą historię i zmiany, jakie następowały w kolejnych latach istnienia Biblioteki.

W trakcie uroczystości dziennikarze Telewizji Kablowej Toruń oraz toruńskiej redakcji Telewizji Polskiej S.A. przeprowadzili wywiady z Marszałkiem Województwa Kujawsko-Pomorskiego Piotrem Całbeckim, Kujawsko-Pomorską Wicekurator Oświaty Marią Mazurkiewicz, profesor Małgorzatą Kowalską-Chrzanowską, Dyrektor Dorotą Komendzińską i odpowiedzialną za organizację jubileuszu Wiesławą Budrowską. Informację o obchodach stulecia Biblioteki zamieściły także toruńskie „Nowości”.

W godzinach popołudniowych Dyrektor Dorota Komendzińska wraz z delegacją pracowników Biblioteki udała się na cmentarz św. Jerzego w Toruniu, aby złożyć wiązankę na grobie patronki Biblioteki – gen. bryg, prof. Elżbiety Zawackiej.

Anna Wiligalska
Wydział Informacyjno-Bibliograficzny
Biblioteka Pedagogiczna
im. gen. bryg. prof. Elżbiety Zawackiej w Toruniu

Fotografie prezentujące uroczystość wieńcząca obchody stulecia istnienia Biblioteki Pedagogicznej im. gen. bryg. prof. Elżbiety Zawackiej w Toruniu, która odbyła się 9 grudnia 2021 r. w auli Centrum Kształcenia Ustawicznego w Toruniu.

Autorzy zdjęć: Wiesława Budrowska, Katarzyna Herman, Agnieszka Miranowska, Joanna Wosik i Marcin Żynda